برخی معتقدند جمهوری اسلامی با یک پارادوکس مهم روبهروست. از یک طرف میخواهد رشد و پیشرفت کند و از طرف دیگر، در پی حفظ استقلال سیاسی و همینطور عدالت در بیرون از مرزهای کشور است و میخواهد سیاست خارجی ایدئولوژیک داشته باشد.آیا استقلال کشور با مقولهی پیشرفت در تناقض است؟آيا با همگرایی با غرب، توسعه به وجود میآید؟
مشکل اینجاست که فکر میکنند با سادهسازی و همگرایی با غرب، توسعه به وجود میآید/مصر در همگرایی حداکثری با غرب بوده است و در بغرنجترین مسائل بینالمللی که فلسطین باشد، با غرب و آمریکا همکاری کرده است، درحالیکه جمهوری اسلامی در واگرایی حداکثری بوده است.اکنون ما بیشتر توسعه پیدا کردهایم یا مصر؟/در سال ۱۹۹۷، کشورهای آسیای جنوب شرقی مثل کرهی جنوبی اتفاقاً براثر همگرایی بیش از حد با غرب، دچار بحران اقتصادی شدند.راهحلهایی که آنها دادند، توجه به داخل بود.یک مطالعهای دیدم از یک استاد ایرانی شاغل در ژاپن که اتفاقاً میگوید نکتهی اساسی در پیشرفت ژاپن این است که از نفوذ سرمایههای خارجی جلوگیری کرد.
«استقلال» کلیدواژهی مهمی است که رهبر انقلاب در دو سال اخیر، بارها بر آن تأکید کردهاند. برای مثال، ایشان در ۱۴ خرداد امسال در حرم امام خمینی رحمهاللهعلیه چنین فرمودند: «استقلال یعنی آزادی در مقیاس یک ملت؛ این معنای استقلال است. اینکه بعضی در زبان یا در شعار دنبال آزادیهای فردی باشند اما علیه استقلال کشور حرف بزنند، این یک تناقض است... متأسفانه کسانی هستند که تئوریسازی میکنند برای نفی استقلال کشور، استقلال را گاهی به انزوا معنا میکنند، گاهی به این عنوان که امروز استقلال کشورها یک ارزش به حساب نمیآید، قلمزنی میکنند و حرف میزنند...» دربارهی مفهوم استقلال و رابطهی آن با پیشرفت با دکتر پرویز امینی به گفتوگو نشستیم.
رهبر انقلاب در مراسم ۱۴ خرداد امسال، استقلال و رد سلطهگری را یکی از خطوط اصلی خط امام دانستند و بر صیانت از آن تأکید کردند. شالودهی نظری و مفهومی اهمیت استقلال چیست؟
به نظرم ابتدا باید یک مفهومسازی از استقلال داشته باشیم و تعبیرمان را از استقلال شفاف و روشن کنیم، تا زمانی که از استقلال صحبت میکنیم، قابل ترجمه به «انزوا» نباشد. همینطور وقتی دربارهی تعامل و ارتباط صحبت میکنیم، نباید قابل تأویل به «وابستگی» باشد.